Κάνοντας μία αναδρομή των τελευταίων ετών, κατ’ αρχάς οι διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις είχαν ήδη αποκτήσει αναβαθμισμένο ρόλο μετά την ενεργειακή κρίση, μέσα από ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, όπως το REPower EU.
Στη συνέχεια , διαπιστώσαμε πόσο επηρεάζει η έλλειψη επαρκών διασυνδέσεων τις τιμές ενέργειας, όταν το καλοκαίρι του 2024 η ΝΑ Ευρώπη επί της ουσίας διαχωρίστηκε τιμολογιακά από την υπόλοιπη ήπειρο. Το αποτέλεσμα ήταν μια σημαντική επιβάρυνση για τους καταναλωτές στην περιοχή μας και διαρκείς προσπάθειες ώστε να διορθωθεί το πρόβλημα.
Περνάμε έτσι στο σήμερα, όπου η σημασία των διασυνδέσεων γίνεται ευρύτερα αντιληπτή λόγω του black-out στην Ιβηρική χερσόνησο, που έθεσε τις συγκεκριμένες βασικές υποδομές στο επίκεντρο της προσοχής όλων.
Άλλωστε, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι σύμφωνα με την Eurelectric, η συνολική μετεξέλιξη και ενίσχυση του ευρωπαϊκών ηλεκτρικών δικτύων αναμένεται να στοιχίσει 67 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2050. Μόνο έτσι θα είναι εφικτή η σταθερή και αδιάλειπτη τροφοδοσία, σε μια εποχή κατά την οποία οι ΑΠΕ θα προσεγγίσουν σταδιακά το 100%.
Από την πλευρά της, η Ελλάδα έχει ξεκινήσει μια μεγάλη σειρά από έργα με διεθνή χαρακτήρα, τα οποία θα ολοκληρωθούν σταδιακά μέσα στα επόμενα χρόνια. Στόχος της χώρας μας είναι να βελτιώσει τη συνδεσιμότητα με την υπόλοιπη Ευρώπη, να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο στα Βαλκάνια, να μειώσει τις τιμές, αλλά και να δώσει διέξοδο στην υψηλή παραγωγή ΑΠΕ που είναι σήμερα αντιμέτωπη με ολοένα και αυξανόμενες περικοπές. Επιπλέον, ζητούμενο είναι η αναβάθμιση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας.
Στα πλαίσια αυτά, αξίζει να δώσουμε έμφαση στα έργα στην Ανατολική Μεσόγειο και συγκεκριμένα στον Great Sea Interconnector και τον Greece-Egypt Electrical Interconnection (GREGY), με Κύπρο και Αίγυπτο αντίστοιχα. Στην πρώτη περίπτωση, οι διπλωματικές κινήσεις για συνέχιση των εργασιών προχωρούν, με την αισιοδοξία ότι δεν θα στερηθεί η Ευρώπη ένα τόσο σημαντικό έργο.
Στον GREGY, οι πρόσφατες επαφές των κυβερνήσεων Ελλάδας και Αιγύπτου έδειξαν σταθερή πολιτική στήριξη. Οι κινήσεις ωριμάζουν σε επίπεδο παραγωγής ΑΠΕ επί αιγυπτιακού εδάφους, αλλά και στο ίδιο το καλώδιο που θα μεταφέρει την ενέργεια.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει προγραμματίσει την αναβάθμιση όλων των διασυνδέσεων στα Βόρεια σύνορα της χώρας μας αλλά και σε αυτές με την Ιταλία. Οι νέες αυτές γραμμές χαίρουν της ένθερμης στήριξης της Ε.Ε., καθώς θα βοηθήσουν να δοθεί τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της ΝΑ Ευρώπης.
Με αφορμή τα παραπάνω, το κεντρικό στοίχημα στο εξής είναι ο χρόνος, δηλαδή τα έργα να υλοποιηθούν ανεμπόδιστα και έγκαιρα. Οι διαχειριστές δείχνουν να το αντιλαμβάνονται και έχουν ζητήσει ταχείες αδειοδοτικές διαδικασίες που θα τους επιτρέψει να πετύχουν τους στόχους.
Τις ενεργειακές διασυνδέσεις καθώς και άλλες παρόμοιες και αλληλένδετες θεματικές θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε στο 10th HAEE Energy Transition Symposium: & A Decade of Energy Transition: Adapting for Tomorrow το οποίο για 10η συνεχή χρονιά διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας στις 3-5 Ιουνίου 2025 στο Maroussi Plaza Centre στην Αθήνα.
Στο Συνέδριο θα παραβρεθούν σημαίνουσες προσωπικότητες από το χώρο της πολιτικής, της βιομηχανίας, της έρευνας και της επιχειρηματικότητας που δραστηριοποιούνται στο διεθνές, ευρωπαϊκό και ελληνικό γίγνεσθαι. Αυτή τη χρονιά, θα εστιάσουμε επίσης σε σημαντικές για τον τομέα της ενέργειας πρωτοβουλίες με τη διοργάνωση των βραβείων Energy Initiative Awards.
Γράφει ο Δρ. Σπύρο Παπαευθυμίου, Πρόεδρος ΗΑΕΕ , Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
